εσωτερικές φωνές που ακούς αλλά και σχόλια άλλων ανθρώπων γύρω σου.
Και όσες φορές είπες στον εαυτό σου να κάνει πως δεν τα ακούει άλλο τόσο μια επόμενη συμπεριφορά σου δείχνει ότι όχι μόνο το μυαλό σου τα άκουσε αλλά λειτούργησε με τρόπο που να τα επιβεβαιώσει. Τι συμβαίνει; Τι είναι αυτό που σε επηρεάζει και λειτουργείς έτσι;
Σαμποτάζ, είναι η απάντηση. Και ενώ σε αρκετές περιπτώσεις το σαμποτάζ γίνεται από άτομα [τα πιο σημαντικά για εμάς] του περιβάλλοντος και είναι εμφανές και σε τρίτους, στις περισσότερες το μεγαλύτερο σαμποτάζ προέρχεται από τον ίδιο μας τον εαυτό.
Είναι σαν το μυαλό μας να δημιουργεί εμπόδια σε μια απόφαση μας και να μας κάνει να λειτουργούμε με τέτοιο τρόπο ώστε να νιώθουμε [ψευδώς και προσωρινά] ότι δραπετεύουμε από τα αρνητικά μας συναισθήματα. Κατά βάθος όμως φοβόμαστε, φοβόμαστε αυτό που αλλάζει και παύει να μας είναι γνωστό.
Ας δούμε ενδεικτικά εμπόδια και πώς γίνεται το σαμποτάζ:
Η ζυγαριά
Παρόλο που δεν την συμπαθώ με έναν ιδιαίτερο τρόπο ιδίως μετά από κάποια στιγμή υπερφαγίας γίνεται η καλύτερη μου φίλη. Κοιτάω και ξανακοιτάω το βάρος με την ελπίδα ότι περνώντας τα λεπτά μπορεί να αλλάξει. Θυμήσου το συναίσθημα και την έκφραση του προσώπου όταν κατέβηκες από αυτή.. κατηφή όψη, απογοήτευση, αρνητικά και επικριτικά σχόλια για σενα και την προσπάθεια σου. Φαύλος κύκλος, ξανατρώω για να νιώσω πιο καλά ή αποφεύγω να φάω όλη την υπόλοιπη μέρα για να ηρεμήσει ο οργανισμός μου αλλά μετά πάλι τύψεις. Το συχνό ζύγισμα σου στερεί περισσότερα - όπως, θετική αυτοεκτίμηση, δέσμευση στην προσπάθεια - από όσα πιστεύεις ότι σου προσφέρει.
Πρόταση: Κρύψε τη ζυγαριά ή δώρισε την σε κάποιο φίλο σου και κάνε συμφωνία με τον εαυτό σου ότι οι μετρήσεις και το ζύγισμα θα γίνονται στο Διατροφολόγο σου.
Οι αρνητικές μου σκέψεις
Οι σκέψεις έχουν την ιδιότητα να επηρεάζουν το πώς νιώθω και το πώς συμπεριφέρομαι [NLP]. Όταν το μυαλό επικεντρώνεται στις αρνητικές σκέψεις συντηρεί αρνητικά συναισθήματα και ενισχύει παρορμητικές συμπεριφορές. Βλέπω αυτό που δεν μπορώ να κάνω και όχι αυτό που μπορώ. «Το μυαλό μου κολλά στο βάρος που είχα πέρυσι, το διάστημα πριν παντρευτώ ή πριν αποκτήσω παιδί.. τώρα όλο λέω θα προσέχω τη διατροφή μου και όλο τρώω όταν βλέπω ότι δεν χάνω κιλά».
Πρόταση: Σκέψου τι έκανες τότε που σε βοήθησε και τώρα δεν κάνεις; Άσκηση/δραστηριότητα; «Πώς βοηθούσα τότε τον εαυτό μου;».
Αυστηροί με τον εαυτό μας και τους στόχους μας
Εύκολα κρίνουμε τον εαυτό μας αυστηρά για περιστάσεις που ξεφύγαμε από το διατροφικό μας πλάνο μεγεθύνοντας τα αρνητικά μας συναισθήματα. Για αυτό το λόγο είναι σημαντικό οι στόχοι που βάζουμε να είναι μικροί, προσεγγίσιμοι και σύμφωνοι με την καθημερινότητα μας ώστε να μπορούμε να τους ακολουθούμε. Μέσα στο πρόγραμμα είναι να ‘παραστρατήσουμε’, δεν σημαίνει ότι καταστρέψαμε ολοκληρωτικά [όπως λέμε συνήθως] ό,τι έχουμε κάνει μέχρι τώρα.
Πρόταση: Κάθε παραστράτημα δες το σαν μια ευκαιρία για μάθηση, να μάθεις κάτι περισσότερο για σενα, να δεις κάτι που ίσως το είχες παραβλέψει οπότε μπορεί πλέον να σε βοηθήσει περισσότερο. Μετά από παραστράτημα σημαντικό είναι να συνεχίσεις τη διατροφή σου χωρίς να παραλείπεις γεύματα. Επιβράβευσε τον εαυτό σου μετά από μια βοηθητική σου συμπεριφορά [όχι με τροφή].
Τρώω ό,τι περισσεύει
Κίνηση οικονομίας; Κατοχικό σύνδρομο; Μήπως κάτι αντίστοιχο έκαναν και οι γονείς σου;
Πρόταση: άφησε να περάσει το 20 λεπτο μετά το γεύμα για να αντιληφθείς αν όντως πεινάς ή έχεις χορτάσει. Κράτησε ό,τι απομένει από το φαγητό για ένα επόμενο μικρογεύμα ή αν είναι περισσότερα αξιοποίησε τα σε μια νέα συνταγή βάζοντας και τα παιδιά σε αυτό το παιχνίδι «ανακύκλωσης».
Οι σημαντικοί άλλοι: η πίεση [κυριολεκτικά και συναισθηματικά] και τα σχόλια τους
«Φάε αυτό και από αύριο δίαιτα», «χαλάς την παρέα που αρνείσαι να παραγγείλουμε αυτό [..]» μπορεί να ακούς από το στόμα των φίλων σου, του συντρόφου σου ή των γονιών σου. Χώρος: το σπίτι σου, το σπίτι των γονιών σου, ένα οικογενειακό/συγγενικό γεύμα, μια κοινωνική εκδήλωση. Αποτέλεσμα: Πίεση, που τις περισσότερες φορές την καταπίνεις με θυμό και σου μένει μια ενοχλητική γεύση στο λαιμό και στο στομάχι.
Πρόταση: 1) Σκέψου καταρχήν αν θέλεις να φας αυτό που σου προτείνουν.
2) Αν σε πιέζουν γιατί «αν δεν το φας θα με στεναχωρήσεις» σκέψου ότι είναι δικό τους θέμα αυτό και όχι δικό σου.
3) Θέσε όρια εκφράζοντας την πίεση που σου δημιουργεί το άτομο με τη συμπεριφορά του και ζητώντας το να σταματήσει «δεν θέλω, μην επιμένεις». Κράτα στο μυαλό σου ότι πολλά άτομα συνδέουν το φαγητό με τη φροντίδα ή ότι η επιμονή τους με το φαγητό δείχνει κάποιο δικό τους θέμα [χαμηλή αυτοεκτίμηση] – βλέποντας να τρώτε παίρνουν επιβεβαίωση και νιώθουν ότι κάτι έχουν καταφέρει.
4) βοήθησε τον εαυτό σου να αποφύγει ή να εκτονώσει τυχόν αρνητικά συναισθήματα αυτής της πίεσης με μια βόλτα, παίρνοντας λίγο αέρα, χαμογελώντας.
Αν έχεις ξεκινήσει μια προσπάθεια-δοκιμή για μια καλύτερη σχέση με το φαγητό και σε ενοχλεί η συμπεριφορά τους δες μερικές βοηθητικές προτάσεις
Αποφάσισε αν αυτή τη διαδικασία φροντίδας του εαυτού σου θέλεις να την κάνεις μόνος σου ή θέλεις βοήθεια από άλλους. Στην πρώτη περίπτωση είναι δική σου υπόθεση το τι κάνεις, δεν χρειάζεται να το διατυμπανίζεις.
Στη δεύτερη περίπτωση [που θέλεις και τη βοήθεια των άλλων] δώσε προτάσεις πώς θέλεις να σε βοηθήσουν [π.χ. υπενθύμιση του στόχου σου, αποφυγή γευστικών πειρασμών, ένας κωδικός δικός σας όταν είστε έξω για διαχείριση ‘δύσκολων’ καταστάσεων].
Άκουσε και δες τις ανησυχίες του συντρόφου σου [μπορεί να νιώθει ότι θα σε χάσει, ότι θα αλλάξουν τα συναισθήματα σου, σημάδια ζήλειας], μίλησε για το πώς νιώθεις και ποιος είναι ο στόχος σου
Το σαμποτάζ γίνεται όταν το επιτρέπουμε ή δεν το αντιλαμβανόμαστε. Αναγνωρίζοντας πότε συμβαίνει μας βοηθά και να το διαχειριστούμε.
Ευφροσύνη Μήτσιου
Ψυχολόγος
Msc Σχολική – Εξελικτική Α.Π.Θ.
Master Practitioner στις Διατροφικές Διαταραχές και στην Παχυσαρκία
Εξειδίκευση στη Μη Κατευθυντική Εμψύχωση Ομάδων
Συνεργάτης Κέντρου Έρευνας και Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών [ΚΕΑΔΔ]
www.frosomitsiou.gr
Σαμποτάζ, είναι η απάντηση. Και ενώ σε αρκετές περιπτώσεις το σαμποτάζ γίνεται από άτομα [τα πιο σημαντικά για εμάς] του περιβάλλοντος και είναι εμφανές και σε τρίτους, στις περισσότερες το μεγαλύτερο σαμποτάζ προέρχεται από τον ίδιο μας τον εαυτό.
Είναι σαν το μυαλό μας να δημιουργεί εμπόδια σε μια απόφαση μας και να μας κάνει να λειτουργούμε με τέτοιο τρόπο ώστε να νιώθουμε [ψευδώς και προσωρινά] ότι δραπετεύουμε από τα αρνητικά μας συναισθήματα. Κατά βάθος όμως φοβόμαστε, φοβόμαστε αυτό που αλλάζει και παύει να μας είναι γνωστό.
Ας δούμε ενδεικτικά εμπόδια και πώς γίνεται το σαμποτάζ:
Η ζυγαριά
Παρόλο που δεν την συμπαθώ με έναν ιδιαίτερο τρόπο ιδίως μετά από κάποια στιγμή υπερφαγίας γίνεται η καλύτερη μου φίλη. Κοιτάω και ξανακοιτάω το βάρος με την ελπίδα ότι περνώντας τα λεπτά μπορεί να αλλάξει. Θυμήσου το συναίσθημα και την έκφραση του προσώπου όταν κατέβηκες από αυτή.. κατηφή όψη, απογοήτευση, αρνητικά και επικριτικά σχόλια για σενα και την προσπάθεια σου. Φαύλος κύκλος, ξανατρώω για να νιώσω πιο καλά ή αποφεύγω να φάω όλη την υπόλοιπη μέρα για να ηρεμήσει ο οργανισμός μου αλλά μετά πάλι τύψεις. Το συχνό ζύγισμα σου στερεί περισσότερα - όπως, θετική αυτοεκτίμηση, δέσμευση στην προσπάθεια - από όσα πιστεύεις ότι σου προσφέρει.
Πρόταση: Κρύψε τη ζυγαριά ή δώρισε την σε κάποιο φίλο σου και κάνε συμφωνία με τον εαυτό σου ότι οι μετρήσεις και το ζύγισμα θα γίνονται στο Διατροφολόγο σου.
Οι αρνητικές μου σκέψεις
Οι σκέψεις έχουν την ιδιότητα να επηρεάζουν το πώς νιώθω και το πώς συμπεριφέρομαι [NLP]. Όταν το μυαλό επικεντρώνεται στις αρνητικές σκέψεις συντηρεί αρνητικά συναισθήματα και ενισχύει παρορμητικές συμπεριφορές. Βλέπω αυτό που δεν μπορώ να κάνω και όχι αυτό που μπορώ. «Το μυαλό μου κολλά στο βάρος που είχα πέρυσι, το διάστημα πριν παντρευτώ ή πριν αποκτήσω παιδί.. τώρα όλο λέω θα προσέχω τη διατροφή μου και όλο τρώω όταν βλέπω ότι δεν χάνω κιλά».
Πρόταση: Σκέψου τι έκανες τότε που σε βοήθησε και τώρα δεν κάνεις; Άσκηση/δραστηριότητα; «Πώς βοηθούσα τότε τον εαυτό μου;».
Αυστηροί με τον εαυτό μας και τους στόχους μας
Εύκολα κρίνουμε τον εαυτό μας αυστηρά για περιστάσεις που ξεφύγαμε από το διατροφικό μας πλάνο μεγεθύνοντας τα αρνητικά μας συναισθήματα. Για αυτό το λόγο είναι σημαντικό οι στόχοι που βάζουμε να είναι μικροί, προσεγγίσιμοι και σύμφωνοι με την καθημερινότητα μας ώστε να μπορούμε να τους ακολουθούμε. Μέσα στο πρόγραμμα είναι να ‘παραστρατήσουμε’, δεν σημαίνει ότι καταστρέψαμε ολοκληρωτικά [όπως λέμε συνήθως] ό,τι έχουμε κάνει μέχρι τώρα.
Πρόταση: Κάθε παραστράτημα δες το σαν μια ευκαιρία για μάθηση, να μάθεις κάτι περισσότερο για σενα, να δεις κάτι που ίσως το είχες παραβλέψει οπότε μπορεί πλέον να σε βοηθήσει περισσότερο. Μετά από παραστράτημα σημαντικό είναι να συνεχίσεις τη διατροφή σου χωρίς να παραλείπεις γεύματα. Επιβράβευσε τον εαυτό σου μετά από μια βοηθητική σου συμπεριφορά [όχι με τροφή].
Τρώω ό,τι περισσεύει
Κίνηση οικονομίας; Κατοχικό σύνδρομο; Μήπως κάτι αντίστοιχο έκαναν και οι γονείς σου;
Πρόταση: άφησε να περάσει το 20 λεπτο μετά το γεύμα για να αντιληφθείς αν όντως πεινάς ή έχεις χορτάσει. Κράτησε ό,τι απομένει από το φαγητό για ένα επόμενο μικρογεύμα ή αν είναι περισσότερα αξιοποίησε τα σε μια νέα συνταγή βάζοντας και τα παιδιά σε αυτό το παιχνίδι «ανακύκλωσης».
Οι σημαντικοί άλλοι: η πίεση [κυριολεκτικά και συναισθηματικά] και τα σχόλια τους
«Φάε αυτό και από αύριο δίαιτα», «χαλάς την παρέα που αρνείσαι να παραγγείλουμε αυτό [..]» μπορεί να ακούς από το στόμα των φίλων σου, του συντρόφου σου ή των γονιών σου. Χώρος: το σπίτι σου, το σπίτι των γονιών σου, ένα οικογενειακό/συγγενικό γεύμα, μια κοινωνική εκδήλωση. Αποτέλεσμα: Πίεση, που τις περισσότερες φορές την καταπίνεις με θυμό και σου μένει μια ενοχλητική γεύση στο λαιμό και στο στομάχι.
Πρόταση: 1) Σκέψου καταρχήν αν θέλεις να φας αυτό που σου προτείνουν.
2) Αν σε πιέζουν γιατί «αν δεν το φας θα με στεναχωρήσεις» σκέψου ότι είναι δικό τους θέμα αυτό και όχι δικό σου.
3) Θέσε όρια εκφράζοντας την πίεση που σου δημιουργεί το άτομο με τη συμπεριφορά του και ζητώντας το να σταματήσει «δεν θέλω, μην επιμένεις». Κράτα στο μυαλό σου ότι πολλά άτομα συνδέουν το φαγητό με τη φροντίδα ή ότι η επιμονή τους με το φαγητό δείχνει κάποιο δικό τους θέμα [χαμηλή αυτοεκτίμηση] – βλέποντας να τρώτε παίρνουν επιβεβαίωση και νιώθουν ότι κάτι έχουν καταφέρει.
4) βοήθησε τον εαυτό σου να αποφύγει ή να εκτονώσει τυχόν αρνητικά συναισθήματα αυτής της πίεσης με μια βόλτα, παίρνοντας λίγο αέρα, χαμογελώντας.
Αν έχεις ξεκινήσει μια προσπάθεια-δοκιμή για μια καλύτερη σχέση με το φαγητό και σε ενοχλεί η συμπεριφορά τους δες μερικές βοηθητικές προτάσεις
Αποφάσισε αν αυτή τη διαδικασία φροντίδας του εαυτού σου θέλεις να την κάνεις μόνος σου ή θέλεις βοήθεια από άλλους. Στην πρώτη περίπτωση είναι δική σου υπόθεση το τι κάνεις, δεν χρειάζεται να το διατυμπανίζεις.
Στη δεύτερη περίπτωση [που θέλεις και τη βοήθεια των άλλων] δώσε προτάσεις πώς θέλεις να σε βοηθήσουν [π.χ. υπενθύμιση του στόχου σου, αποφυγή γευστικών πειρασμών, ένας κωδικός δικός σας όταν είστε έξω για διαχείριση ‘δύσκολων’ καταστάσεων].
Άκουσε και δες τις ανησυχίες του συντρόφου σου [μπορεί να νιώθει ότι θα σε χάσει, ότι θα αλλάξουν τα συναισθήματα σου, σημάδια ζήλειας], μίλησε για το πώς νιώθεις και ποιος είναι ο στόχος σου
Το σαμποτάζ γίνεται όταν το επιτρέπουμε ή δεν το αντιλαμβανόμαστε. Αναγνωρίζοντας πότε συμβαίνει μας βοηθά και να το διαχειριστούμε.
Ευφροσύνη Μήτσιου
Ψυχολόγος
Msc Σχολική – Εξελικτική Α.Π.Θ.
Master Practitioner στις Διατροφικές Διαταραχές και στην Παχυσαρκία
Εξειδίκευση στη Μη Κατευθυντική Εμψύχωση Ομάδων
Συνεργάτης Κέντρου Έρευνας και Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών [ΚΕΑΔΔ]
www.frosomitsiou.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλώ πληκτρολογήστε το σχόλιό σας