Το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο Νικόπολης στο Λούρο βρίσκεται πίσω από την Εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στους πρόποδες του Βαλαωρίτη και στην Στεφάνη πάνω στην Εθνική Οδό Πρέβεζας - Ιωαννίνων στην διασταύρωση για Θεσπρωτικό. Το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο εντοπίζεται και στον Ωρωπό...
Το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο Νικόπολης στο Λούρο:
Στη θέση «Σκάλα Λούρου» διατηρούνται σημαντικά κατάλοιπα (ερείπια) του Ρωμαϊκού Υδραγωγείου της Νικόπολης. Εδώ ο αγωγός έχει είτε τη μορφή κτιστής αύλακας που στηρίζεται σε αναλημματικό τοίχο(Τοίχος που στήριζε το έδαφος για να περάσει ο αγωγός) είτε είναι λαξευμένος (σκαμμένος) μέσα στο φυσικό βράχο. Σήμερα μπορούμε να δούμε ένα μικρό τμήμα του αγωγού, όπου διατηρείται ακόμα η οροφή του με τη μορφή καμάρας. Επίσης ολοκληρώθηκε η ανασκαφική έρευνα στο συγκρότημα κτιρίων (ελληνιστικό και νεότερο).
Το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο Νικόπολης στη Στεφάνη:
Η θέση «Στεφάνη» βρίσκεται στο μέσο περίπου της συνολικής πορείας του Ρωμαϊκού Υδραγωγείου και εκεί εντοπίζεται ένα από τα καλύτερα σωζόμενα τμήματά του. Στη θέση αυτή βλέπουμε σήμερα έναν αναλημματικό τοίχο(Τοίχος που στήριζε το έδαφος για να περάσει ο αγωγός).
Ο τοίχος αυτός στήριζε το έδαφος για να περάσει ο αγωγός. Είναι χτισμένος με πλίνθους(Πήλινα τούβλα) και στο εσωτερικό του γεμίζεται με πέτρες και κονίαμα(Υλικό σαν το σημερινό τσιμέντο). Ο αγωγός στη θέση αυτή είχε τη μορφή χτιστής αύλακας, αλλά δε σώζεται.
Το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο της Νικόπολης
Αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα τεχνικά έργα των ρωμαϊκών αυτοκρατορικών χρόνων, που κατασκευάστηκε με σκοπό την υδροδότηση της πόλης του Αυγούστου (Νικόπολη) από τις πηγές του Αγίου Γεωργίου, στον ποταμό Λούρο. Η επιλογή των πηγών βασίστηκε στην ποιότητα και ποσότητα του νερού και στο εφικτό της μεταφοράς του.
Το υδραγωγείο, με κατεύθυνση βορειοανατολική – νοτιοδυτική, διέσχιζε σχεδόν όλο το ανατολικό, κεντρικό και νότιο τμήμα της σημερινής Νομαρχιακής Ενότητας Πρέβεζας, διανύοντας απόσταση που εκτιμάται σε 50 περίπου χιλιόμετρα από τον Άγιο Γεώργιο έως τη Νικόπολη.
Οι πηγές του Αγίου Γεωργίου βρίσκονται στις υπώρειες του ασβεστολιθικού υψώματος Ίσιωμα δίπλα στον ομώνυμο ιερό ναό σε απόλυτο υψόμετρο 112,96μ., και είναι μεγάλης παροχής. Το νερό από τις πηγές του Αγίου Γεωργίου, με το κύριο σημείο εκφόρτισης του νερού να βρίσκεται μεταξύ της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου και του κωδωνοστασίου, χώρος που είναι καλυμμένος με σύγχρονα έργα υδρομάστευσης, καθώς από τις ίδιες πηγές υδροδοτείται σήμερα το 70% του πληθυσμού των νομών Πρέβεζας, Άρτας και Λευκάδας, διοχετεύονταν στον αγωγό μέσω μεγάλης ορθογώνιας σε κάτοψη δεξαμενής υδρομάστευσης.
Λείψανα του κυρίου αγωγού που έχει τη μορφή αύλακας, πλ. 0,75-0,80μ., διατηρούνται σχεδόν σε όλο το μήκος του, περίπου 230μ.
Η αύλακα έχει κατασκευαστεί με μικτό τρόπο, εν μέρει κτιστή, εν μέρει λαξευμένη και η κάλυψη είναι θολωτή με οξυκόρυφη κτιστή καμάρα από χυτό υλικό με μέγιστο εσωτερικό ύψος 1,20μ. Ο αγωγός κινείται προς βορρά για να υδροδοτήσει τις 2 γέφυρες -τις δύο τοξωτές συγκλίνουσες στο δυτικό άκρο πεσσοστοιχίες, τη βόρεια και τη νότια, ενώ στο ανατολικό απέχουν μεταξύ τους 70μ. Οι δύο πεσσοστοιχίες διατηρούνται σε μεγάλο ύψος και παρουσιάζουν μεταξύ τους αρκετές διαφορές, οι οποίες πιθανότατα να οφείλονται στο διαφορετικό χρόνο κατασκευής τους και στις ανάγκες που κάλυπταν.
Οι πεσσοστοιχίες-γέφυρες παροχέτευαν το νερό σε κοινό αγωγό που υπήρχε στην δυτική πλευρά του ποταμού, τμήμα του οποίου δεν έχει εντοπιστεί έως την περιοχή του Κοκκινόπηλου (έχει καλυφθεί ή καταστραφεί κατά τις εργασίες για τη διάνοιξη της Εθνικής οδού). Στις περιοχές όπου ο αγωγός διαπερνά ασβεστολιθικά εδάφη έχει τη μορφή λαξευμένης σήραγγας, όπως στην παλαιολιθική θέση του Κοκκινόπηλου.
Στις πλαγιές βουνών, όταν η υψομετρική δεν το επιτρέπει και προκειμένου να διατηρηθεί σταθερή η κλίση του αγωγού, κατασκευάζεται υποτείχισμα (Στεφάνη, Σκάλα Λούρου) (substructiones), κτιστό δηλαδή τοιχίο, που υποβαστάζει τον κτιστό αγωγό. Το τοιχίο κατασκευάζεται στην εξωτερική, ορατή πλευρά, με ύψος ανάλογο της ευθείας στην οποία πρέπει να διατηρηθεί το επίπεδο του αγωγού. Όταν ο αγωγός διέρχεται χαράδρες, λόφους ή πεδινές εκτάσεις, προκειμένου να διατηρείται σταθερή η κλίση του, υποστηρίζεται με πεσσοστοιχίες ή γέφυρες (opus arcuatum), όπως στον Αρχάγγελο και στο Νυμφαίο.
Πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία και δεδομένα σχετικά με το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο της Νικόπολης, το ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον της περιοχής, αλλά και τη δυναμική για την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής παρουσιάστηκαν στην Ημερίδα που διοργάνωσε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας και το ΚΠΕ Φιλιππιάδας, στα πλαίσια της Δράσης Πράσινες Πολιτιστικές Διαδρομές 2016, του Υπουργείου Πολιτισμού.
Η αρχαιολόγος κα Πολυξένη Μπάρκα υπογράμμισε πως αναμφισβήτητα το υδραγωγείο είχε μεγάλη σημασία τόσο λειτουργική όσο και σημειολογική για τη Νικόπολη και οι προσπάθειες των κατοίκων να το διατηρήσουν σε λειτουργία, παρά το σημαντικό κόστος συντήρησης που απαιτείτο, είναι εμφανείς από τις πολλές επισκευαστικές φάσεις που παρατηρούνται κατά μήκος της πορείας του, οι οποίες καλύπτουν ένα διάστημα αιώνων.
Για την ανάδειξη του τόσο σημαντικού αυτού μνημείου η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας υλοποίησε κατά τα έτη 2011- 2015 το έργο «Ανάδειξη Ρωμαϊκού Υδραγωγείου Νικόπολης Νομού Πρέβεζας» με προϋπολογισμό 1.900.000 ΕΥΡΩ και κατά τη διάρκεια του έργου πραγματοποιήθηκαν εργασίες σε πέντε επιλεγμένες της πορείας του, όπου το μνημείο σώζεται σε καλύτερη κατάσταση διατήρησης. Πιο συγκεκριμένα εργασίες πραγματοποιήθηκαν στον Άγιο Γεώργιο, στον Κοκκινόπηλο, στη Στεφάνη, στη θέση Σκάλα Λούρου, κοντά στον Αρχάγγελο και στο κτιριακό συγκρότημα του Νυμφαίου στη Νικόπολη. Για την επιτυχή ολοκλήρωση του έργου απαιτήθηκε η εκπόνηση μεγάλου αριθμού εξειδικευμένων μελετών, ενώ εργάσθηκε πλήθος προσωπικού, τόσο επιστημονικού (αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες και πολιτικοί μηχανικοί, συντηρητές), όσο και εργατοτεχνικού.
«Πιστεύουμε ότι με την ολοκλήρωση του έργου αποδόθηκε στο κοινό ένα μνημείο μοναδικό στην περιοχή της Ηπείρου, τόσο λόγω του μεγέθους και της έκτασής του, όσο και λόγω της τεχνογνωσίας που απαιτήθηκε για την κατασκευή του» είπε χαρακτηριστικά η κα Μπάρκα και στη συνέχεια το λόγο πήρε ο Προϊστάμενος του ΙΓΜΕ Ηπείρου κ. Βαγγέλης Νικολάου, ο οποίος αναφέρθηκε αναλυτικά στο γεωλογικό παρελθόν κατά μήκος της διαδρομής του Υδραγωγείου, υπογραμμίζοντας πως η διαδρομή του δεν ήταν καθόλου τυχαία.
Ο κ. Νικολάου εξήρε του Ρωμαίους για την κατασκευή του Ρωμαϊκού Υδραγωγείου, σημειώνοντας πως σχεδιάστηκε με βάση ένα λεπτομερές πρόγραμμα που εκτός των τεχνικών προδιαγραφών έλαβε υπόψη και τη μορφολογία , την τοπογραφία, τη στρωματογραφία, τα πετρογραφικά και ορυκτολογικά χαρακτηριστικά των πετρωμάτων, τις γεωτεχνικές και τεχνικογεωλογικές συνθήκες, τις υδρογεωλογικές συνθήκες και τις υδρολιθολιγκές ιδιότητες των γεωλογικών σχηματισμών διέλευσης, την τεκτονική και τη σεισμικότητα, τα φαινόμενα πρόσχωσης, τα πλημμυρικά φαινόμενα, τα φαινόμενα διάβρωσης κ.α.
Ο προϊστάμενος του ΙΓΜΕ αναφέρθηκε στη γεωδιαδρομή «Άγιος Γεώργιος-Κοκκινόπηλος» τονίζοντας πως αποτελεί ένα σύνολο μνημείων φυσικού κάλους με μεγάλη αρχαιολογική σημασία, ενώ αναφέρθηκε αναλυτικά και στην ταυτότητα της πηγής του Αγίου Γεωργίου σημειώνοντας πως έχει υδρευτική ικανότητα για 560 χιλιάδες κατοίκους.
Χρήσιμες πληροφορίες για το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο Νικόπολης
μπορείτε να βρείτε εδώ --->
www.nicopolis-aqueduct.gr
Πηγές:
atpreveza.gr
nicopolis-aqueduct.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλώ πληκτρολογήστε το σχόλιό σας